ترخون ، با نام Estragon نیز شناخته می شود ، گیاهی چند ساله است که بومی اوراسیا و مناطق شمالی آمریکای شمالی می باشد. این گیاه که می تواند چهار تا شش پا قد داشته باشد و می تواند به سرعت از طریق ریشه های ریزوم گسترش یابد. ترخون مزایای سلامتی بسیاری دارد، از همه آنتی اکسیدان ها گرفته تا رشد عضلات و کمک به هضم. ترخون را می توان در غذاهای پخته شده و سس شده استفاده کرد یا در آب آن را دم کرد تا دم نوش آن تشکیل شود.
گیاه ترخون به دلیل طعم تند و رایحه دل‌انگیزی که دارد به عنوان چاشنی غذا استفاده می‌شود. این گیاه از محبوب‌ترین طعم‌دهنده‌های غذا در فرانسه محسوب می‌شود و با توجه به کاربردهای فراوانی که دارد، “پادشاه سبزیجات” را در این کشور به خود اختصاص داده است. دم‌کرده ترخون، آرام‌بخش اعصاب بوده و در رفع خستگی و بی‌خوابی مؤثر است. جویدن برگ‌های آن نیز نقش بسزایی در تسکین دردهای ناحیه دهانی و دندان‌ها دارد. مصرف این سبزی جادویی همراه غذا علاوه بر افزایش اشتها باعث جذب بهتر غذا می‌شود و از ابتلا به بیماری‌های روده پیشگیری می‌کند.
تاثیر گیاه ترخون بر عملکرد قلب و مغز
ترخون دارای خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی است. همچنین برگ‌های این گیاه سرشار از پتاسیم است که نقش مؤثری در بهبود عملکرد کلیه‌ها، کبد و قلب دارد. پتاسیم به انقباضات قلبی کمک، رگ‌های قلبی را از آسیب حفظ کرده و بدین ترتیب از ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری می‌کند. از سوی دیگر برگ‌های ترخون حاوی میزان بالایی آهن و ویتامین C است که نقش شایانی در از بین بردن مشکلاتی نظیر کم‌خونی دارد. آهن موجود در ترخون به تنفس سلولی کمک می‌کند و با بهبود وضعیت گردش خون و توزیع اکسیژن در بدن، منجر به افزایش بهره‌وری جسم و مغز می‌شود.
ترکیبات موجود در برگ‌های ترخون از تجمع پلاکت‌ها و در نتیجه لخته شدن خون در دیواره رگ‌های قلب و مغز پیشگیری می‌کند و بدین ترتیب مانع از بروز سکته‌های قلبی و مغزی می‌شود. ویتامین B6 موجود در این سبزی دوست داشتنی در بهبود عملکرد شناختی مغز اثرگذار است و از زوال عقل پیشگیری می‌کند. ویتامین B12 ترخون باعث بهبود عملکرد عصبی مغز شده و از آسیب وارد شدن به نورون‌ها جلوگیری می‌کند؛ این ویژگی باعث آرامش مغز، کاهش استرس و اضطراب می‌شود.
تاثیر مصرف گیاه ترخون بر دستگاه گوارش
ویتامین‌های A و C، نیاسین، پیریدوکسین، فولات، ریبوفلاوین موجود در ترخون، خاصیت آنتی‌اکسیدان داشته و در بهبود سوخت و ساز بدن و ترشح صفرا موثر است؛ بنابراین روند طبیعی هاضمه را بهبود می‌بخشد و ناراحتی‌های معده، مشکلات دستگاه گوارشی و سوءهاضمه را رفع می‌کند. مصرف این گیاه در رفع بی‌اشتهایی عصبی، سکسه، نفخ شکم و یبوست مؤثر است. علاوه بر این ترخون یک ادرارآور طبیعی است و به دفع مواد اضافی بدن از این طریق و تعادل مایعات آن کمک می‌کند.
افزایش طول عمر ماست با استفاده از اسانس گیاهی ترخون
چندین راه برای افزایش طول عمر ماست وجود دارد که یکی از آن‌ها استفاده از گیاهان، اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهی است. برخی اسانس‌های گیاهی مانند ترخون، خاصیت ضد میکروبی دارند. این محصول گیاهی از گذشته به عنوان عامل نگهدارنده طبیعی و مهارکننده رشد میکروب‌ها، به مواد غذایی اضافه می‌شود و به دلیل داشتن ویژگی ضد میکروبی، از رشد تعداد زیادی از باکتری‌های عامل فساد، جلوگیری می‌کند.
بر همین اساس پژوهشگران با انجام یک مطالعه، تاثیر غلظت‌های مختلف اسانس ترخون را بر افزایش ماندگاری ماست بررسی کردند. برای بررسی این افزایش ماندگاری، میزان رشد کپک و مخمر و همچنین ظرفیت نگهداری آب و بافت ماست مورد ارزیابی قرار گرفت.
برای انجام این مطالعه، ۱۰ کیلوگرم شیرخام از یک فروشگاه لبنیاتی خریداری شد و به صورت سنتی با استفاده از مایه ماست، ماست تهیه شد. غلظت‌های مختلفی از اسانس ترخون به ماست اضافه شد و این نمونه‌ها طی سه هفته در دو دمای یخچال و دمای اتاق نگهداری شدند.
تمام نمونه‌ها از نظر ظرفیت نگهداری آب و همچنین انواع باکتری‌ها، میزان کپک و مخمر موجود بررسی شدند. به علاوه نمونه‌ها از نظر ویژگی‌های حسی مانند خواص ظاهری، خواص بافتی، عطر و طعم نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند.
مشاهدات پژوهشگران در این مطالعه نشان داد که غلظت‌های مختلف ترخون، دما و مدت زمان نگهداری، تاثیر معنی‌داری بر ظرفیت نگهداری آب و میزان باکتری‌های آغازگر، کپک و مخمر دارد و اسانس ترخون موجب کاهش باکتری‌ها، کپک و مخمرهای عامل فساد ماست شد.
پژوهشگران این مطالعه بر اساس نتایج به‌دست آمده توصیه می‌کنند که برای به‌دست آوردن ماست با کیفیت بالاتر و ماندگاری بیشتر، از افزودن ترخون با غلظت ۳۰ درصد به ماست استفاده شود.
ارزیابی‌های حسی نیز نشان داد که ماست حاوی ۱۰ درصد ترخون، بالاترین امتیاز را از نظر خواص ظاهری، خواص بافتی، عطر و طعم به خود اختصاص داد که این نتایج حاکی از مطلوب بودن این نوع ماست است. به همین دلیل پژوهشگران این مطالعه پیشنهاد می‌کنند که برای به‌دست آوردن ماست با قوام خوب، طعم خوشمزه، محبوبیت بالا و هزینه کم‌تر، از اسانس ترخون با غلظت ۱۰ درصد در ماست استفاده شود.
تاثیر گیاه ترخون در درمان سرطان و دیابت
گیاه ترخوناز بدن در برابر اثرات منفی رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند و نقش مؤثری در جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی دارد. از سوی دیگر حفظ تعادل سطح قند خون در بدن نیازمند توزیع یکنواخت کالری‌های مصرفی است. وجود ترکیبات پلی فنولیک و فیبرهای رژیمی فراوان در برگ‌های ترخون، در این زمینه موثر بوده و در نتیجه باعث پایین آمدن سطح قند خون در بیماران دیابتی می‌شود.
منبع: خبرگزاری علم و فناوری
