گیاه Autumn crocus (سورنجان)، گیاهی است علفی و پایا از خانواده Colchiaceae (گل حسرتیان) که بومی اروپا ازپرتغال تا اوکراین می باشد.
زیستگاه طبیعی این گیاه کوهستان‌ها و صحرا‌ها می باشد و به صورت خودرو در مزارع مرطوب اروپا و بریتانیا میروید.
سورنجان یا گل حسرت (نام‌های دیگر: پیاز سگ، پیاز حضرتی یا گل حضرتی) نام یک سرده از راسته سوسن‌سانان، تیره گل‌حسرتیان Colchicaceae است.
سورنجان سرده‌ای است علفی با حدود ۳۰ گونه که بومی اوراسیا هستند؛ گلهای آنها بدون ساقه و شبیه گل زعفران است که در پاییز می‌شکفد و به آنها زعفران پاییزه یا چمنزار گفته میشود؛ میوه آنها پوشینه سه‌حجره‌ای است که در بهار، زمانی که برگها ظاهر می‌شوند، می‌رسد.
سورنجان در نقاط معتدل و مرطوب میروید. پیاز آن در عمق ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر در خاک فرومیرود و در پائیز گلهای سفید یا بنفش شش بخشی از آن خارج گردد؛ و این گلها لوله دراز دارند و تخمدانشان بر روی پیاز قرار گرفته است. پس از آمیزش قریب شش ماه در خاک باقی می‌ماند و تخمدان بزرگ میشود و در بهار با برگ‌های پهن و براق از خاک بیرون می‌آید و کپسولی سرخانه می‌سازد که دانه‌های درشت بسیار دارد. این گیاه بسیار سمی و ماده مؤثر آن به نام کلشیسین در بیماری نقرس بکار می‌رود.
گل سورنجان که زرد است را شنبلید می‌گویند.
این گیاه بسیار سمی و ماده مؤثر آن به نام کلشیسین در بیماری نقرس به کار می‌رود. تمام قسمت‌های این گیاه سمی است و ممکن است باعث مرگ شود.
ساقه زیرزمینی این گیاه را در فصل پاییز جدا می کنند و در معرض آفتاب خشک کرده و برای مصارف دارویی از آن استفاده می شود.
سورجان به علت داشتن گلهای زیبا، گیاه زینتی محبوب در مناطق معتدل محسوب میشود و دارای خواص دارویی بسیار با اهمیتی نیز میباشد.
کاهش التهاب و درد با استفاده از ضماد گل حسرت
این گل به صورت استعمال خارجی از ضماد آن برای کاهش التهاب و درد استفاده می شود و مصرف خوراکی آن به میزان محدود به عنوان مسهل کاربرد دارد.
گل حسرت برای بیماری نقرس و روماتیسم استفاده میشود، و غده زیرزمینی گل حسرت یا سورنجان سه نوع است: نوع اول رنگ پوست خارجی و مغز غده هر دو سفید رنگ است و طعم آن شیرین است، نوع دوم رنگ پوست و مغز آن هر دو زرد تیره یا سرخ رنگ است و نوع سوم رنگ پوست و مغز آن سیاه و مزه آن تلخ است.
برای استعمال داخلی یا مصرف خوراکی حتما باید از نوع اول که سفیدرنگ است، استفاده کرد. نوع دوم و سوم سمی بوده و مصرف آن مجاز نیست، زیرا مسمومیت شدید ایجاد می کند ولی در استعمال خارجی از آن استفاده می شود. حتی استعمال خارجی نوع سوم آن که سیاه رنگ است نیز توصیه نمی شود.
نوع سفید و خوراکی این گل مسهل بلغم بوده و به ویژه برای ناراحتی های مفصلی بسیار اثربخش است، و برای رفع ورم طحال کاربرد دارد، برای بیماری های سیاتیک و نقرس مفید است.
ضماد گل حسرت با زعفران و تخم مرغ در تسکین درد استخوان و تحلیل ورم های سفت بسیار اثر بخش است. ضماد آن همراه با سرکه برای درد مفاصل و آرتروز مفید است، شیاف آن با روغن حیوانی برای درمان و افتادن دانه بواسیر و تسکین درد بسیار مؤثر است، همراه با زنجبیل و فلفل برای رفع درد مفاصل اثرات خوبی دارد، سورنجان سفید همراه با صبر زرد برای بیماری سیاتیک بسیار اثربخش است، سورنجان سفید برای درمان زخم های کهنه بسیار اثربخش بوده و سورنجان عامل ضد سرطان بسیار موثری است.
میزان مصرف سورنجان در 24 ساعت 0.2 تا 0.5 گرم است. مصرف آن تنها با توصیه پزشک مجاز بوده و برای بیماران قلبی، زنان باردار و افرادی که مشکلات گوارشی دارند، مجاز نیست.
